Η ελευθερία της έκφρασης και του λόγου, ένα πάντα επίκαιρο θέμα (άποψη)

Γράφει ο Τάσος Κουτζάμπασης*: 

Στην συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Δευτέρας 24-5-2021 δημιουργήθηκε θέμα έντονης αντιπαράθεσης για την απόπειρα τοποθέτησης του Αντιδημάρχου Πολεοδομίας κου Κώστα Παλουκίδη, σχετικά με την οικονομική ευμάρεια και ανάκαμψη της Ελλάδας την περίοδο της δικτατορίας, όπως συχνά αναφέρεται ως «Το οικονομικό θαύμα της Χούντας».

Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Σε παλαιότερη τοποθέτηση (λόγω της ημέρας της μαύρης επετείου, 21ης Απριλίου) σε προηγούμενο δημοτικό συμβούλιο ο κος Κωνσταντίνος Τροχόπουλος, δημοτικός σύμβουλος της παράταξης του κου Μαρκούλη, τοποθετήθηκε σχετικά με τα οικονομικά της δικτατορίας και πως αυτά ψευδώς παρουσιάζονται από υμνητές της δικτατορίας ως οικονομικό θαύμα. Ο κος Παλουκίδης, στη συνεδρίαση της Δευτέρας, αποφάσισε να παρουσιαστεί ως αυτόκλητος συνήγορος υπεράσπισης της χούντας, προσπαθώντας να παρουσιάσει οικονομικά στοιχεία που στηρίζουν ότι η δικτατορία παρέδωσε μία χώρα με οικονομική ανάπτυξη.

Κατόπιν των ομολογουμένως ελαχίστων αντιδράσεων του κου Μαρκούλη, του κου Τροχόπουλου, του κου Μελιόπουλου και του κου Τσιούντα, ο Αντιδήμαρχος  Πολεοδομίας προκειμένου να συνεχίσει την υπεράσπιση του για τα  οικονομικά της Δικτατορίας, επικαλέστηκε την ελευθερία του λόγου και της έκφρασής του πάνω στο ζήτημα υπονοώντας ότι του απαγορεύει ο κος Πρόεδρος του Δημοτικού συμβουλίου να εκφραστεί.

Μετά από αυτή την έντονη συζήτηση την οποία παρακολούθησα διαδικτυακά νιώθω την υποχρέωση να αναλύσω μερικά ζητήματα περί ελευθερίας του λόγου τόσο σε νομικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, προκειμένου οι αναγνώστες να δημιουργήσουν τις δικές τους απόψεις.

Σε πολιτειακό επίπεδο το Σύνταγμα στο άρθρο 14 παρ. 1, ορίζει ότι «ο καθένας δύναται να εκφράζει και να διαδίδει προφορικώς, εγγράφως και δια του Τύπου τους στοχασμούς του, τηρών τους νόμους του Κράτους». Τι σημαίνει αυτό; Ότι το Δημοκρατικό καθεστώς που υπάρχει στη χώρα εν γένει δεν απαγορεύει οποιαδήποτε έκφραση ιδεών ακόμη και αντίθετων σε αυτό με ένα σημαντικό περιορισμό όμως, αυτό της νομοθετικής πρόβλεψης. Δηλαδή το Σύνταγμα δίνει το δικαίωμα στο νομοθέτη να επιβάλλει ειδικότερες απαγορεύσεις ως προς αυτό το δικαίωμα, όταν στην ουσία κατά τη χρήση του γίνεται κατάχρηση. Για να ορίσει έστω και σε γενικό επίπεδο την κατάχρηση το Σύνταγμα στο άρθρο 5 παρ. 1 ορίζει ότι καθένας μας έχει το δικαίωμα αυτό, της ελεύθερη έκφρασης «εφ' όσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».

Και γεννάται λοιπόν το εύλογο ερώτημα, αν ο κος Αντιδήμαρχος  καταχράται το δικαίωμα του αυτό υπερασπιζόμενος τα οικονομικά της Δικτατορίας, στην ουσία περνώντας την από την Κολυμβήθρα του Συλωάμ, για τα τόσα εγκλήματα που διέπραξε κατά Ελλήνων πολιτών, ανεξαρτήτως κομματικής ή ιδεολογικής προέλευσης, εξορίες, βασανιστήρια, δολοφονίες, η απώλεια της μισής Κύπρου, μεγάλη η λίστα… Μέχρι ποιο επίπεδο μπορεί ένας Δημόσιος Λειτουργός, να εκφράζει από το θεσμικό του ρόλο τις ειδολογικές του απόψεις ακόμη κι αν αυτές αντιτίθενται στο ίδιο το πολίτευμα της Δημοκρατίας; Γιατί σε προσωπικό επίπεδο ο καθένας μας μπορεί να εκφράζει ότι άποψη επιθυμεί, τι συμβαίνει όμως όταν ένας θεσμός, όπως αυτός του Αντιδημάρχου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να εκπροσωπεί όλους τους δημότες, ακόμη και αυτούς που δεν τον ψήφισαν, εκφράζει απόψεις και ιδεολογίες μίας μικρής, ευτυχώς μερίδας, δημοτών; Πόσο επικίνδυνο είναι πολιτικά και πολιτειακά οι θεσμοί να παρουσιάζουν απόψεις και επιχειρηματολογία εκπροσώπων ολοκληρωτικών καθεστώτων εξ’ αριστερών ή εκ δεξιών; 

Σύμφωνα με απόφαση του Αρείου Πάγου, όσον αφορά τα ποινικά αδικήματα, «ως υπάλληλος, θεωρείται και ο δημοτικός σύμβουλος, ο οποίος εκλέχθηκε νόμιμα ως μέλος του Δημοτικού Συμβουλίου και μετέχει στις συνεδριάσεις αυτού». Αυτό σημαίνει ότι οι κώδικες Δεοντολογίας και συμπεριφοράς των δημοσίων υπαλλήλων δεσμεύουν και τους δημοτικούς συμβούλους. Τι μας λέει λοιπόν ο  Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων; Σύμφωνα με το αρ. 27 «Ο υπάλληλος οφείλει να συμπεριφέρεται εντός και εκτός της υπηρεσίας κατά τρόπο ώστε να καθίσταται άξιος της κοινής εμπιστοσύνης». Στο άρθρο δε 107 του ίδιου νόμου αναφέρει ότι πειθαρχικά παραπτώματα αποτελούν ιδίως πράξεις με τις οποίες εκδηλώνεται άρνηση αναγνώρισης του Συντάγματος ή έλλειψη αφοσίωσης στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία. Σε νομικό επίπεδο ο νομοθέτης δίνει τις απαντήσεις του. Δεν αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα να εκφράζει απόψεις ακόμη και αντίθετες στο πολίτευμα της Δημοκρατίας. Ορίζει βέβαια, ο Έλληνας νομοθέτης και κάπως, θα λέγαμε, τα όρια της ηθικής σε αυτά τα αξιώματα, όταν μιλάει για αφοσίωση στην Δημοκρατία.

Στην ερώτηση επομένως εάν ο Αντιδήμαρχος  παρανόμησε εκφράζοντας τις απόψεις και την επιχειρηματολογία των υπερασπιστών της χούντας η απάντηση είναι όχι, δεν παρανόμησε και δεν ελέγχεται πειθαρχικά για κάτι τέτοιο. Το θέμα λοιπόν δεν είναι νομικό, είναι κυρίως πολιτικό και ηθικό. Αυτό γιατί δεν μπορούμε δυστυχώς να απαντήσουμε ποιά κίνητρα είχε και εν γένει για ποιο λόγο ο κος Αντιδήμαρχος  ένιωσε την ανάγκη να υπερασπιστεί το καθεστώς των συνταγματαρχών εκφράζοντας επιχειρήματα που μόνο οι νοσταλγοί της δικτατορίας επιθυμούν να εκφράζουν, προκειμένου να στρέφουν αλλού την κουβέντα… 

Τι λοιπόν ώθησε τον κο Αντιδήμαρχο ένα κατά δήλωσή του δεξιό δημοκράτη πολίτη (δεν έχουμε κανένα λόγο να το αμφισβητούμε) να αποκαταστήσει την «αλήθεια» της χούντας; Αυτή είναι η απάντηση που θα πρέπει να δώσει ο κος Παλουκίδης στους δημότες της Βέροιας.

* Ο Τάσος Κουτζάμπασης (φώτο) είναι δικηγόρος με έδρα στη Βέροια

 

Κάντε LIKE στη σελίδα του InVeria.gr και...  μείνετε ενημερωμένοι για όλα!

InVeria.gr