Η θέση του Δ.Σ. του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας για τις απόψεις που ακούστηκαν στην εκπομπή «365 Στιγμές» περί της βλαχικής γλώσσας

Δελτίο Τύπου από Σύλλογο Βλάχων Βέροιας: Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας συνεδρίασε – καθυστερημένα λόγω των εορτών του Πάσχα – με αφορμή την εκπομπή 365 ΣΤΙΓΜΕΣ που προβλήθηκε στην ERTNEWS τη Μεγάλη Δευτέρα 14 Απριλίου 2025, και προέβη στις εξής εκτιμήσεις:

Ο Σύλλογος Βλάχων Βέροιας χαιρετίζει – σε συνθήκες εκκωφαντικής απουσίας των Βλάχων από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης – κάθε τηλεοπτική εκπομπή, ιδίως από δημόσιους φορείς, που σχετίζεται με τη ζωή, την ιστορία, τη γλώσσα και τον πολιτισμό των Βλάχων. Τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν αναμφισβήτητα θετικά και αισιόδοξα μηνύματα.

Παρακολουθήσαμε με θετική διάθεση την εκπομπή και συγκινηθήκαμε από τις τοποθετήσεις των απλών ανθρώπων που εκφράστηκαν, και ιδιαίτερα από την κοινή αγωνία τους για τη διάσωση της βλαχικής γλώσσας.

Ωστόσο, στη συνέχεια της εκπομπής, διαπιστώσαμε ότι οι φωνές και οι αγωνίες αυτών των ανθρώπων αγνοούνται ή και πολεμούνται, ακόμα και από πρόσωπα που, λόγω της θέσης τους (όπως στην ΠΟΠΒΣ), όφειλαν να εργάζονται για τη διάδοση και διατήρηση της βλαχικής γλώσσας.

Εκφράζουμε τη κάθετη διαφωνία μας με τον αντιεπιστημονικό ισχυρισμό ότι «τα βλάχικα είναι ιδιώματα – σε κάθε χωριό μιλάνε διαφορετικά», αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν υπάρχει ενιαία γλωσσική βάση. Αντιπαραβάλλουμε δύο βασικά επιχειρήματα:

Ο καθηγητής Gustav Weigand, μετά από επιτόπια έρευνα το 1889–1890, κατέγραψε ότι η γλωσσική απόσταση μεταξύ των βλαχόφωνων οικισμών από το Κρούσοβο έως τη Θήβα είναι εξαιρετικά μικρή και δεν εμποδίζει την αλληλοκατανόηση.

Η κοινή εμπειρία των ομιλητών της Βέροιας και γενικά της Κεντρικής Μακεδονίας δείχνει ότι οι ποικιλίες της βλαχικής δεν δημιουργούν εμπόδιο επικοινωνίας. Παρά τις γεωγραφικές διαφορές, οι άνθρωποι κατανοούνται πλήρως μεταξύ τους.

Στεναχωριόμαστε που ο επικεφαλής της ΠΟΠΒΣ όχι μόνο παραμένει αδρανής μπροστά στην πολιτιστική κρίση, αλλά αντιμάχεται ενεργά κάθε προσπάθεια διάσωσης της βλαχικής, φτάνοντας στο σημείο να συνδέει τέτοιες προσπάθειες με ξένα κράτη ή προπαγάνδες.

Απογοητευτικές θεωρούμε και τις δηλώσεις της κ. Καρακώστα, η οποία μίλησε για «ιδίωμα» και όχι για γλώσσα, αμφισβητώντας ακόμα και την ύπαρξη γραπτών τεκμηρίων. Ως ιστορικός, και όχι γλωσσολόγος, εμφανίστηκε να αγνοεί την πλούσια διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία που αναγνωρίζει τη βλαχική ως νεολατινική γλώσσα με δικές της διαλέκτους και κοινά στοιχεία με άλλες λατινογενείς γλώσσες.

Ο Σύλλογός μας – όπως και άλλοι – έχει επί δεκαεννέα έτη προχωρήσει στη δια ζώσης διδασκαλία της βλαχικής, ενώ τα τελευταία πέντε χρόνια παρέχει και διαδικτυακά μαθήματα, σε συνεργασία με τη Συντροφιά Βλάχων Αθήνας. Είναι ντροπή να λοιδορούνται τέτοιες προσπάθειες από ανθρώπους που θα έπρεπε να τις στηρίζουν.

Εμείς, με αίσθημα ευθύνης προς την ιστορία και τον πολιτισμό μας, θα συνεχίσουμε τον αγώνα για τη διάσωση της βλαχικής γλώσσας, γιατί δεν δεχόμαστε την εξαφάνισή της ως αναπόφευκτη.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Η Πρόεδρος

Λέμη Γατοπούλου

Ο Γεν. Γραμματέας

Γιάννης Ράπτης