Η επέτειος της Εθνικής Αντίστασης: DNA ΠΑΣΟΚ (άποψη, της Ιωάννας Βαλδήρ)

ΑΠΟΨΗ, της Ιωάννας Βαλδήρ*: Σήμερα τιμούμε την Εθνική Αντίσταση, τη μεγάλη στιγμή του ελληνικού λαού απέναντι στη σκλαβιά και τον φασισμό. Η Αντίσταση δεν ήταν μόνο στρατιωτικός αγώνας, ήταν πράξη βαθιά πολιτική, πράξη πίστης στην ελευθερία, στη δημοκρατία και στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου.

 Η μνήμη αυτή δεν είναι μακρινή. Είναι ζωντανή μέσα από τους ανθρώπους που αγωνίστηκαν, όπως οι παππούδες μας, που στάθηκαν με θάρρος και αυταπάρνηση στον αγώνα. Η προσωπική αυτή μνήμη γίνεται κομμάτι της συλλογικής μας ταυτότητας και μας υπενθυμίζει ότι η ελευθερία κατακτάται με θυσίες. 

Στις 23 Αυγούστου 1982, μετά από τριήμερη συζήτηση στη Βουλή των Ελλήνων, ψηφίστηκε ο νόμος 1285/1982, με τον οποίο αναγνωρίστηκε επίσημα η Εθνική Αντίσταση. Καθιερώθηκε ως ημέρα μνήμης η 25η Νοεμβρίου, επέτειος της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Ήταν μια ιστορική στιγμή, γιατί η Πολιτεία απέδωσε επιτέλους την τιμή που άξιζαν οι αγωνιστές. 

Στη συνεδρίαση εκείνη, ο Ανδρέας Παπανδρέου εκφώνησε μια ιστορική, ενωτική ομιλία. Με τρόπο αριστοτεχνικό, άφησε τις άλλες πολιτικές δυνάμεις να εμπλακούν στις δικές τους παρορμήσεις, ενώ ο ίδιος διατήρησε την πρωτοβουλία των κινήσεων. Υπέρ ψήφισαν το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, ενώ η Νέα Δημοκρατία, μετά την ομιλία του αρχηγού της Ευάγγελου Αβέρωφ, αποχώρησε από την αίθουσα. Ωστόσο, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, στηλιτεύοντας τη στάση των ομοϊδεατών του, επέλεξε να μείνει και να ψηφίσει υπέρ της συνολικής αναγνώρισης της Εθνικής Αντίστασης, προσδίδοντας ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα στη στιγμή εκείνη. 

Με αυτή την ομιλία, ο Παπανδρέου έδωσε πολιτική φωνή στα ιδανικά της Αντίστασης: Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Δικαιοσύνη. Έδειξε ότι η μνήμη της Αντίστασης δεν είναι διχαστική, αλλά ενώνει τον λαό γύρω από τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας. 

Αυτοί που πολέμησαν έχουν πλέον φύγει, ενώ τα παιδιά του πολέμου βρίσκονται ήδη σε μεγάλη ηλικία. Μαζί με όλους αυτούς που φεύγουν, χάνεται και η πρωτογενής μνήμη του πολέμου. Τη θέση της παίρνει μια δευτερογενής, έμμεση προσωπική και συλλογική μνήμη. Οι νεότερες γενιές δεν έχουν πρωτογενή μνήμη· η μνήμη τους είναι μεσολαβημένη, μέσα από αφηγήσεις, βιβλία, ντοκιμαντέρ και σχολικά μαθήματα. Παρόλα αυτά, έχει αξία όχι μόνο γιατί συνιστά ό,τι πιο ζωντανό μας βρίσκεται πέρα από τα ιστορικά κείμενα, αλλά και γιατί η παρουσία της, σε όποιο βαθμό υπάρχει, διαμορφώνει αντιλήψεις. 

Σε γενικές γραμμές, οι νέοι φαίνεται να μη γνωρίζουν για ένα ιστορικό γεγονός, τα αποτελέσματα του οποίου είναι ορατά ακόμα και στις μέρες μας. Αυτό είναι μια πρόκληση: να κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη, να διδάξουμε ότι η Αντίσταση δεν είναι απλώς παρελθόν, αλλά θεμέλιο του παρόντος και οδηγός για το μέλλον.

 Η Εθνική Αντίσταση και το ΠΑΣΟΚ συνδέονται με ένα κοινό νήμα: την πίστη στη δύναμη του λαού. Οι παππούδες μας, όπως και χιλιάδες αγωνιστές, πολέμησαν για μια ελεύθερη και δίκαιη Ελλάδα. 

Ο Ανδρέας Παπανδρέου, δεκαετίες αργότερα, μετέτρεψε εκείνη τη φλόγα σε πολιτικό πρόγραμμα κοινωνικής αλλαγής. Η επέτειος δεν είναι απλώς μνημόσυνο· είναι κάλεσμα να συνεχίσουμε τον αγώνα για δημοκρατία, ισότητα και κοινωνική δικαιοσύνη. 

Η Εθνική Αντίσταση ήταν η ρίζα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ ήταν η συνέχεια. Οι παππούδες μας είναι η προσωπική γέφυρα που ενώνει το παρελθόν με το παρόν. Και η επέτειος είναι η υπενθύμιση ότι η ιστορία δεν είναι μακρινή· είναι μέσα μας, στις αξίες που υπερασπιζόμαστε κάθε μέρα. 

Ας κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη, ώστε οι νέες γενιές να κατανοήσουν ότι η ελευθερία και η δημοκρατία δεν χαρίζονται· κατακτώνται.

* Η Ιωάννα Βαλδήρ είναι μέλος Ολομέλειας Τομέα Πολιτισμού του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής