Βέροια: Παρουσιάστηκε από την ΕΜΙΠΗ το νέο βιβλίο του Σπ. Κουζινόπουλου για το "Γεντί Κουλέ"

Στην κατάμεστη αίθουσα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκη Βέροιας παρουσιάστηκε το απόγευμα της Δευτέρας 24 Νοεμβρίου 2025 το νέο βιβλίο του δημοσιογράφου και συγγραφέα Σπύρου Κουζινόπουλου, με τίτλο «Γεντί Κουλέ – Η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης», από την Εταιρεία Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν. Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.) και τις εκδόσεις IANOS.

Τον συντονισμό της εκδήλωσης, η οποία τελούσε υπό την αιγίδα του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΜ-Θ, ανέλαβε ο πρόεδρος του Δ.Σ. Ε.Μ.Ι.Π.Η. - δημοσιογράφος Μ.Α., Νίκος Βουδούρης, ο οποίος στον πρόλογό του στάθηκε στη σημασία της νέας αυτής ιστορικής έρευνας:

"Μέσα από τις σελίδες του νέου έργου του πολυγραφότατου συγγραφέα και έμπειρου δημοσιογράφου Σπύρου Κουζινόπουλου, οι πολίτες της Ημαθίας, της Θεσσαλονίκης, της Μακεδονίας και ολόκληρης της χώρας έχουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν, μέσα από τεκμηριωμένη έρευνα, τον λεγόμενο «Πύργο του κακού», όπως τον χαρακτηρίζει ο Γιώργος Σκαμπαρδώνης, τη «Βαστίλη της Θεσσαλονίκης», κατά τον ίδιο τον συγγραφέα, ή – όπως έχει κατά καιρούς χαρακτηριστεί – το «κάτεργο του Γεντί Κουλέ», τις ιστορικές φυλακές του Επταπυργίου Θεσσαλονίκης" σημείωσε χαρακτηριστικά και εξήγησε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας αποφάσισε ομόφωνα τη διοργάνωση της παρουσίασης ως βιβλίου που σχετίζεται με την Ημαθία, καθώς στις φυλακές του Γεντί Κουλέ κρατήθηκαν και εκτελέστηκαν πολλοί Ημαθιώτες.

Ο κ. Βουδούρης στάθηκε στον πρόλογό του στο τέλος των φυλακών του Επταπυργίου, τονίζοντας τα παρακάτω: "Ανεξαρτήτως της «οπτικής» από την οποία θα προσεγγίσει κανείς το βιβλίο – ιστορική, πολιτική ή δημοσιογραφική – το «Γεντί Κουλέ – Η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης» προσφέρει πλήθος συμπερασμάτων και αφορμές για ουσιαστικό προβληματισμό. Από τη δική μου πλευρά – χωρίς να υπεισέλθω στην ουσία του έργου – θα σημείωνα ότι το γεγονός πως το «κάστρο των κακών δαιμόνων» έκλεισε μόλις το 1989, κατόπιν του επίμονου αγώνα δύο ηρωικών πρώην εισαγγελέων, της αείμνηστης Χρυσούλας Γιαταγάνα και του σήμερα δικηγόρου Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνου Λογοθέτη, λέει πολλά όχι μόνο για τις «σκοτεινές εποχές» του παρελθόντος, αλλά και για τη σύγχρονη Ελλάδα. Άλλωστε, για τους περισσότερους από εμάς, το 1989 δεν είναι τόσο μακρινό...".

Στη συνέχεια, τον λόγο έλαβε ο ιστορικός και μεταπτυχιακός φοιτητής στην Ιστορική Έρευνα, Στέργιος Παζαρτζικλής, ο οποίος εξήγησε πως το βιβλίο τον συγκίνησε βαθιά: «Αρχικά ένιωσα ενθουσιασμό για το θέμα, στη συνέχεια συγκίνηση από τον λόγο του συγγραφέα, τη διεξοδική του έρευνα, τα γράμματα, τις φωτογραφίες και τις αφηγήσεις».

Μιλώντας για τη φυλακή του Γεντί Κουλέ και τις ιστορικές περιόδους που αγγίζει, υπογράμμισε: «Το Γεντί Κουλέ συνδέεται με τις πιο μαύρες σελίδες της νεοελληνικής ιστορίας… Κατά τις περιόδους αυτές φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν χιλιάδες αγωνιστές και πολιτικοί κρατούμενοι… Το Γεντί Κουλέ αντανακλά όλη την κοινωνική και πολιτική ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα».

Αναφερόμενος στον παραλληλισμό με τη Βαστίλη, σημείωσε ότι η ιστορία του Επταπυργίου εκτείνεται «από το 1896 έως το 1989», ενώ περιέγραψε ως εξαιρετικά σκληρές τις συνθήκες κράτησης: υγρασία, κρύο, ανυπόφορη ζέστη, αλλά και βασανισμούς, βιασμούς και εκτελέσεις. «Η σημασία του βιβλίου είναι βαρύνουσα και ο τρόπος που προσεγγίζει το θέμα του ο συγγραφέας απόλυτα τεκμηριωμένος… Το Γεντί Κουλέ αποτελεί ένα μνημείο που αποκαλύπτει τι είναι Ελευθερία και τι Εξουσία», ολοκλήρωσε.

Το κοινό παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και την παρουσίαση του ίδιου του συγγραφέα. Ο Σπύρος Κουζινόπουλος εξήγησε ότι αφορμή για το βιβλίο στάθηκε το χειρόγραφο φύλλο της μυστικής εφημερίδας των κρατουμένων, «Επταπυργίτης», που του παραδόθηκε το 1974: «Επρόκειτο για μια μακρόχρονη και δύσκολη έρευνα… Μέσα από την ιστορία του Επταπυργίου παρακολουθούμε την εξέλιξη της σύγχρονης ιστορίας της περιοχής μας».

Αναφέρθηκε σε ιστορικές περιόδους, πολιτικά πρόσωπα, ληστές, αλλά και αθώους που «βρέθηκαν έγκλειστοι στον “υγρό τάφο”». Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στους Ημαθιώτες που φυλακίστηκαν ή εκτελέστηκαν στο Γεντί Κουλέ. Παράλληλα, μίλησε για τις θρυλικές αποδράσεις, αλλά και για την υπόθεση Παγκρατίδη, «του περίφημου “Δράκου του Σέιχ Σου”, που τελικά εκτελέστηκε άδικα». Ειδική αναφορά έκανε ο συγγραφέας για άτομα που κατάγονταν από την Ημαθία και φυλακίστηκαν ή εκτελέστηκαν εκεί, δίνοντας τοπική διάσταση στο περιεχόμενο του βιβλίου.

«Το βιβλίο αποτελεί ένα μνημόσυνο για εκείνους που βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν μέσα σε απάνθρωπες συνθήκες», σημείωσε ο συγγραφέας, τονίζοντας ότι η ιστορία των φυλακών συμβαδίζει με την σύγχρονη ιστορία της Βόρειας Ελλάδας από την απελευθέρωσή της έως και το 1989, όταν και έκλεισαν οι φυλακές.

Κατά την διάρκεια της ομιλίας του συγγραφέα παρουσιάστηκαν φωτογραφίες και ντοκουμέντα από τις φυλακές. παρουσίαση πλαισίωσε πλούσιο οπτικό υλικό με φωτογραφίες, έγγραφα και εφημερίδες της εποχής, τις οποίες ο αναγνώστης του βιβλίου μπορεί να δει ψηφιακά, σκανάροντας τον QR code που υπάρχει στην σελίδα 17 του βιβλίου.

Ακολούθησε πλούσιος διάλογος με το κοινό της εκδήλωσης, καθώς - όπως αποδείχθηκε - το θέμα κέντρισε ιδιαίτερα το ενδιαφέρον.

Μεταξύ των παρόντων στην βιβλιοπαρουσίαση ήταν ο Δήμαρχος Βέροιας Κώστας Βοργιαζίδης, ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Περιφερειακού Συμβουλίου Κ. Μακεδονίας Χρήστος Παπαστεργίου, ο Ηγούμενος της Μονής Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας Αρχιμ. Πορφύριος Προδρομίτης, ως εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα, οι αντιδήμαρχοι Βέροιας Αλέξανδρος Τσαχουρίδης, Θανάσης Δέλλας και Καλλίστρατος Γρηγοριάδης, ο περιφερειακός σύμβουλος Ημαθίας (παράταξη "Πράξεις για τη Μακεδονία") Φώτης Φωτιάδης, η πρώην βουλευτής Ημαθίας Φρόσω Καρασαρλίδου κ.ά. Μάλιστα, στο κοινό της εκδήλωσης παραβρέθηκαν και άτομα από την Θεσσαλονίκη, τα οποία ήρθαν στην Βέροια ειδικά για την συγκεκριμένη εκδήλωση.