Το ιστορικό μυθιστόρημα «Οι λέξεις που δεν χόρτασα» του Διονύση Διαμαντόπουλου παρουσιάστηκε στην Βέροια

 

Στον κατάμεστη χώρο της αίθουσας Sala στον Πολυχώρο "Ελιά" στη Βέροια παρουσιάστηκε το βράδυ της Δευτέρας 8 Δεκεμβρίου 2025, το πρώτο μυθιστόρημα του Διονύση Διαμαντόπουλου με τίτλο «Οι λέξεις που δεν χόρτασα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονοι Ορίζοντες». 

Πρόκειται για ένα ιστορικό μυθιστόρημα βασισμένο σε εκτενή έρευνα και σε μια αληθινή οικογενειακή ιστορία από τη Μελίκη, η οποία εκτυλίσσεται μέσα στα σκοτεινά χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου.

Η αίθουσα γέμισε ασφυκτικά από φίλους, συναδέλφους, παλιούς μαθητές, ανθρώπους των γραμμάτων και της τοπικής αυτοδιοίκησης, που ανταποκρίθηκαν μαζικά στο κάλεσμα του συγγραφέα, της Εταιρείας Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ημαθίας (Ε.Μ.Ι.Π.Η.) και του Συνδέσμου Φιλολόγων Ημαθίας, οι οποίοι διοργάνωσαν την βιβλιοπαρουσίαση. 

«Ένα έργο που θεραπεύει χωρίς να ξύνει πληγές»

Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος και πρόεδρος της Ε.Μ.Ι.Π.Η., Νίκος Βουδούρης, ο οποίος υπογράμμισε ότι το βιβλίο πατάει γερά στην ιστορική αλήθεια, επιχειρώντας όχι να ξανανοίξει πληγές, αλλά να φωτίσει το τραύμα μιας εποχής και να μιλήσει για ανθρώπους — όχι για στρατόπεδα και ιδεολογικές αντιπαραθέσεις.

Η μνήμη που επιμένει να επιστρέφει

Η φιλόλογος και πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων, Δέσποινα Καρυπίδου, παρουσίασε μια αναλυτική, στοχαστική προσέγγιση του έργου. Εστίασε στο βάρος της μνήμης που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά και στη διαχρονική επίδραση του Εμφυλίου στην κοινωνική ταυτότητα. Όπως σημείωσε, η μνήμη – και όχι η φαντασία – ήταν αυτή που «κρατούσε τη γραφίδα του συγγραφέα».

Η κ. Καρυπίδου ανέδειξε:

• το τραύμα πέντε παιδιών που βίωσαν ορφάνια, ανέχεια, κοινωνική απομόνωση και παιδοπόλεις,
• τον τρόπο με τον οποίο η ατομική μνήμη γίνεται συλλογικό αποτύπωμα,
• τη συνθηματολογία της σιωπής γύρω από τον Εμφύλιο, που επιβίωσε επί δεκαετίες στην επίσημη δημόσια μνήμη,
• την πρόθεση του μυθιστορήματος να λειτουργήσει ως μια ύστατη χειρονομία δικαίωσης για όσους πόνεσαν και σιώπησαν.

«Η αλήθεια των απλών ανθρώπων», τόνισε, «είναι κι αυτή μια μορφή επανάστασης απέναντι στη λήθη».

Η ιστορία από την «κεντρική οδό»

Ο φιλόλογος και ερευνητής Δρ. Χρήστος Σκούπρας παρουσίασε το ιστορικό και συναισθηματικό υπόβαθρο του βιβλίου, συνδέοντάς το με τις μαρτυρίες και τις μνήμες των παππούδων του συγγραφέα. Στάθηκε ιδιαίτερα:

• στη γλαφυρή «ανθρωπογεωγραφία» της Μελίκης την περίοδο 1930–1940,
• στη λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην ιστορική μνήμη και τη μυθοπλασία,
• στο γεγονός ότι στο συγκεκριμένο έργο «η ιστορία μπαίνει στο μυθιστόρημα από την κεντρική, τη βασιλική οδό»,
• καθώς και στις ιδεολογικές και συναισθηματικές αντιδράσεις που ενδέχεται να προκαλέσει ένα τέτοιο αφηγήμα σε μια κοινωνία που ακόμη αναζητεί συμφιλίωση με το παρελθόν της.

«Δεν το φαντάστηκα. Το έζησα»

Ο Διονύσης Διαμαντόπουλος, παίρνοντας στο τέλος τον λόγο, ευχαρίστησε το κοινό που τον τίμησε με την παρουσία του και μίλησε με ειλικρίνεια για το προσωπικό βίωμα που αποτέλεσε την αφετηρία του βιβλίου.

«Το μυθιστόρημα αυτό δεν το εμπνεύστηκα», είπε. «Το έζησα. Γεννήθηκα σε χρόνια που όλα ήταν ακόμη νωπά. Οι ιστορίες του Εμφυλίου ακούγονταν στο σπίτι μου καθημερινά».

Αναφέρθηκε στις δύο κομβικές μαρτυρίες που καθόρισαν τη δημιουργική του πορεία — στη Σόφια το 1981 και στη Βεργίνα το 2017 — καθώς και στα τοπία που περπάτησε αναζητώντας ίχνη μιας εποχής η οποία, όπως χαρακτηριστικά είπε, «μοιάζει να θέλει ακόμη να μιλήσει».

Ο συγγραφέας τόνισε ότι ο Εμφύλιος ήταν «ο πόλεμος των χωριών», εκεί όπου οι άνθρωποι δεν είχαν την πολυτέλεια να μείνουν ουδέτεροι. Η Μελίκη υπήρξε ένα από τα κεφαλοχώρια που βρέθηκαν στο επίκεντρο της σύγκρουσης — «ανάχωμα» για το κράτος και τον εθνικό στρατό, «εμπόδιο» για τους αντάρτες.

Κλείνοντας, απάντησε σε όσους ρωτούν γιατί να γραφτεί ακόμα ένα βιβλίο για τον Εμφύλιο:

«Μα είναι στ’ αλήθεια παρελθόν ο Εμφύλιος; Η λήθη απέτυχε να θεραπεύσει το τραύμα. Ο μόνος δρόμος είναι να το κοιτάξουμε κατάματα».

Ένας φόρος τιμής στις αθέατες ιστορίες

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε μέσα σε σιωπή, όχι από αμηχανία, αλλά από σεβασμό. Οι «Λέξεις που δεν χόρτασα» είναι ένα βιβλίο που γεφυρώνει το προσωπικό με το συλλογικό, δίνοντας φωνή σε ανθρώπους που βρέθηκαν ανάμεσα σε κόσμους και επιλογές που δεν διάλεξαν.

Ο Διονύσης Διαμαντόπουλος, γεννημένος στη Μελίκη και σήμερα κάτοικος Θεσσαλονίκης, έχει υπηρετήσει επί σειρά ετών στην εκπαίδευση, φτάνοντας στη θέση του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Ημαθίας. Με μεταπτυχιακές σπουδές στα Παιδαγωγικά και στη Θεολογία, καθώς και εξειδίκευση στις Μαθησιακές Δυσκολίες στο Πανεπιστήμιο Reading, διαθέτει σημαντικό επιστημονικό έργο και δημοσιεύσεις σε περιοδικά. Το παρόν μυθιστόρημα αποτελεί την πρώτη του μεγάλη είσοδο στη λογοτεχνία και ήδη έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον.

Πληροφορίες - φώτο: Veriotis.gr - pliroforiodotis.gr