Ιστορική στιγμή για τη Βέροια: Χειροτονία επισκόπου το Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025 στην Παλαιά Μητρόπολη - Τι είναι ο "Βοηθός Επίσκοπος"

Το πρωί του Σαββάτου 18 Οκτωβρίου 2025 θα τελεστεί η χειροτονία του εψηφισμένου Βοηθού Επισκόπου Δομενίκου κ. Αθηναγόρα, στον Παλαιό Μητροπολιτικό Ναό των Αγίων Αποστόλων Παύλου και Πέτρου Βέροιας.

Η εκλογή του νέου Βοηθού Επίσκοπου έγινε το πρωί της Πέμπτης 9 Οκτωβρίου 2025, κατόπιν αιτήματος του Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος και με την κανονική άδεια και ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, από την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμο. 

Ο νέος εψηφισμένος Επίσκοπος Δομενίκου Αθηναγόρας Μπίρδας, πρωτοσύγκελλος της Μητρόπολης Βεροίας, έλαβε τον τίτλο της παλαιάς Επισκοπής Δομενίκου, μιας επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου που ήδη από την Βυζαντινή περίοδο μαρτυρείται στους Επισκοπικούς Καταλόγους της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας.  

Όπως είναι καθιερωμένο λίγο μετά την εκλογή, ο εψηφισμένος Επίσκοπος έδωσε το Μικρό Μήνυμα ενώπιον του Σώματος της Ιεραρχίας και ευχαρίστησε τον Αρχιεπίσκοπο και τους Αρχιερείς για την εμπιστοσύνη τους και την τιμή, δηλώνοντας παράλληλα την δέσμευση του να διακονήσει με ζήλο την τοπική Εκκλησία της Βεροίας, πλησίον του κ. Παντελεήμονα.

Με την αναγγελία της ευχάριστης είδησης, πλήθος αρχιερέων, ιερέων, μοναχών, μοναζουσών, πολιτικών αρχών, λαϊκών συνεργατών και φίλων έσπευσαν να ευχηθούν στον εψηφισμένο νέο Επίσκοπο, ενώ χαρμόσυνα ήχησαν οι καμπάνες  Ναών και Μονών της Μητρόπολη.

Την Παρασκευή 10 Οκτωβρίου στις 11:00 π.μ. ο εψηφισμένος Επίσκοπος Δομενίκου κ. Αθηναγόρας, συνοδευόμενος από τον Μητροπολίτη Βεροίας κ. Παντελεήμονα, θα δώσει κατά την εκκλησιαστική τάξη το Μεγάλο Μήνυμα στο Καθολικό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών της Ιεράς Μονής Πετράκη στην Αθήνα.

Τι είναι ο θεσμός του Βοηθού Επισκόπου

Στο άκουσμα της είδησης περί της εκλογής του π. Αθηναγόρα ως Βοηθού Επισκόπου, πολλοί αναρωτήθηκαν τι ακριβώς σημαίνει "Βοηθός Επίσκοπος". Στην ουσία, ο μέχρι πρότινος Αρχιμανδρίτης ανεβαίνει στον τρίτο βαθμό Ιερωσύνης (διάκονος - πρεσβύτερος - επίσκοπος), χωρίς όμως να έχει τις διοικητικές ευθύνες ενός Μητροπολίτη. 

Μιλώντας με απλούς όρους, ο Βοηθός Επίσκοπος έχει τον ανώτερο βαθμό ιερωσύνης, δεν είναι όμως Μητροπολίτης με "ποίμνιο", δεν διορίζεται με Προεδρικό Διάταγμα, όπως η επαρχιούχοι Μητροπολίτες, υπάγεται πνευματικά και διοικητικά στον εκάστοτε Μητροπολίτη στον οποίο έχουν οριστεί ως Βοηθοί, αυτόν μνημονεύει σε κάθε λειτουργία και σε αυτόν δίνει λόγο. 

Δεν πρόκειται για διαρχία στην Μητρόπολη, αλλά για έναν αναβαθμισμένο στον τρίτο βαθμό ιερωσύνης κληρικό της Μητρόπολης. Εκκλησιολογικά, μπορεί να κάνει όλες τις αρχιερατικές πράξεις, αλλά κατόπιν άδειας του Μητροπολίτη. 

Η εκλογή ενός κληρικού στη θέση Βοηθού Επισκόπου δεν σημαίνει ότι θα γίνει αυτόματα κάποτε Μητροπολίτης, αλλά απαιτείται η εκλογή του από το Σώμα της Ιεραρχίας για να αναλάβει κάποια Μητρόπολη. Άλλωστε, στην συνεδρίαση της Πέμπτης (9/10) εξελέγησαν νέοι Μητροπολίτες σε Κόρινθο και Κόνιτσα άτομα που ήταν ήδη Βοηθοί Επίσκοποι και ήταν ισότιμοι συνυποψήφιοι με Αρχιμανδρίτες που ανήκουν στο σχετικό κατάλογο υποψηφίων προς Αρχιερατεία. 

Να σημειωθεί ότι αντίστοιχοι Βοηθοί Επίσκοποι υπάρχουν σε αρκετές Μητροπόλεις στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια μάλιστα και στις Μητροπόλεις της Β. Ελλάδας ("Νέες Χώρες") που ανήκουν πνευματικά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και διοικητικά στην Εκκλησία της Ελλάδος). Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι δύο όμορες Μητροπόλεις της Βέροιας, στην Έδεσσα και στην Κοζάνη. 

Τέλος, το ότι εκλέγεται Βοηθός Επίσκοπος σε μία Μητρόπολη δεν σημαίνει ότι ο Μητροπολίτης δεν είναι σε θέση να ασκήσει τα καθήκοντά του, καθώς σε τέτοιες περιπτώσεις υπάρχει οικειοθελής ή αναγκαστική απομάκρυνση κατόπιν εισήγησης ειδικής επιτροπής προς την Σύνοδο. 

Όπως και να έχει, στην περίπτωση της Βέροιας δεν υπάρχει κανένας λόγος αδυναμίας του Μητροπολίτη, όπως είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε. Απεναντίας, η παρουσία του Βοηθού Επισκόπου θα αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο το ούτως ή άλλο μεγάλο πνευματικό και κοινωνικό έργο της Μητρόπολης και του ακμαίου Μητροπολίτη της. 

Νίκος Βουδούρης